Disleksi Nedir?
Okuma Güçlüğü (Disleksi), Özel Öğrenme Güçlüğünün türlerinden biridir.
Disleksi, zekâsı normal ya da normal üstü olan bireylerde ; okuma, yazma, matematik, kendini ifade etme, düşünme, zaman ve mekânda yönelme alanlarından biri veya birkaçında yetersizliğe yol açan bir güçlüktür. Disleksinin tespiti için uygulanan test ve değerlendirmeler herhangi bir duyusal, fiziksel, ruhsal zorluğu olmayan bireylerde uygulanabilir.
-
Disleksi dil bazlı bir öğrenme güçlüğüdür.
-
Disleksi bireylerin özel dil yetenekleri ve belirli okuma alanlarında zorlandığı bir küme belirtiden oluşmaktadır
-
Disleksili öğrenciler genellikle oral ve yazılı dil yetilerinde güçlük çekmektedir. Kelimelerin yazımı ve telafuzu bu durumun örneklerindendir.
-
Disleksinin etkisi her insanda farklı olmakla birlikte durumun çeşitliliği ve etkin iyileştirme metodunun uygulanması bu süreçte önem arz etmektedir.
-
Kelimeleri okuyamama olarak adlandırılan ana güçlük bazı sesleri üretmek ile ilgilidir.
-
Bazı dislektik bireyler erken dönemde okuma ve heceleme görevlerini başarıyla yerine getirebilmekte ama ilerleyen süreçte karmaşık dil becerilerinin hayatlarında bir gereklilik olması ile zorluklar ortaya çıkmaktadır. Bu karmaşık dil becerilerine gramer, okuduğunu anlama ve makale yazma gibi süreçler dahil olabilmektedir.
-
Disleksinin var olmasının asıl sebebi hala bilinmemekle birlikte anatomi ve beyin görüntüleme çalışmaları dislektik bireylerin beyinlerinin farklı geliştiği ve çalıştığını göstermektedir.
-
Çoğu dislektik birey konuşma esnasında kelimelerin içerisindeki sesleri ayırt etmekte ve/ya da harflerin bu seslere nasıl karşılık geldiğini öğrenmekte güçlük çekerler. Bu durum kişinin okuma güçlüğü çekmesindeki temel faktörlerdendir.
-
Disleksi bir zeka geriliği ya da öğrenme isteksizliğine bağlı değildir.
-
Uygun öğrenme metotları ile dislektik bireyler başarılı bir şekilde öğrenim gerçekleştirebilmektedir.
-
Sol eldeki belirgin zayıflığın yanı sıra sağ el yavaşlığı dikkati çeker. Fakat yaş arttıkça ve motor performans görsel olarak desteklendikçe disleksisi olanlar bazı motor işlerde daha yetkin bulunmuştur
-
Perspektiften yoksundurlar, bisiklet ya da saat resmi çizerken daha büyük sorunlar çıkabilirler.
-
Yukarı-aşağı ve sağ-sol kavramlarını karıştırırlar.
-
Konuşmaya geç başlama, konuşmanın yavaş gelişmesi ve tam bir ifade yetisi kazanamaması, beceriksizlik ve ince motor hareketlerde kusurlar, el hakimiyetinin yerleşmesinde zorluk söz konusu olur.
-
Dizi bellekte gecikme (alfabeyi, ayları, haftanın günlerini sayma gibi) ve görsel bellekte sıralama sorunları vardır.
-
Yüksek zekâ, sorunların erken tanınması, olumlu kişilik, yoğun eğitim ve öğretim, çevrenin teşvik edici olması önemlidir. Evde birden fazla dilin kullanılması dezavantaj olabilir. Sık okul değiştirme de önemli bir olumsuz etkendir.
-
Yaşla birlikte okuma sorunları düzelir; fakat daima yaşıtlarının gerisinde kalırlar.
-
Akademik açıdan pek çoğu oldukça başarısızdır ama ilerleyen süreçte özel eğitimle birlikte, doğru okuduğunu anlama yetisi oldukça düzelir.